Interventies

Het is wenselijk dat lokaal meerdere valpreventieve beweeginterventies beschikbaar zijn, zodat ouderen terecht kunnen bij een interventie die aansluit bij hun wensen en behoeften. Er zijn in Nederland drie valpreventieve beweeginterventies erkend: Vallen Verleden Tijd, In Balans en Otago. Kijk in de Keuzehulp om de juiste valpreventieve beweeginterventie te adviseren voor ouderen met een valrisico.

Valpreventieve beweeginterventie (monofactorieel)
Erkende valpreventieve beweeginterventies zijn het meest effectief. 
Ook als ze niet in combinatie met andere interventies worden aangeboden. 

Multifactoriële aanpak
Valpreventieve beweeginterventie aangevuld met advies op maat/overige 
interventies op basis van geïdentificeerde risicofactoren tijdens de screening. 

Een gecombineerde valpreventie interventie 
Een valpreventieve beweeginterventie gecombineerd met een andere 
interventie zoals voedingsadvies en stimulering van sociale contacten. Een voorbeeld hiervan is het erkende multidisciplinaire en integrale valpreventieprogramma Thuis Onbezorgd Mobiel (TOM). TOM raakt aan verschillende GALA pijlers en is een voorbeeld hoe je als gemeente integraal aan meerdere thema’s binnen het GALA kunt werken. Zie hiervoor de infographic TOM een integrale aanpak binnen GALA.

Geschoolde professionals zoals fysiotherapeuten en oefentherapeuten die opgeleid zijn in het geven van de valpreventieve beweeginterventies In Balans, Otago of Vallen Verleden Tijd. In Balans kan ook worden gegeven door MBVO-docenten of beweegleiders senioren. Begeleiding 
door een geschoolde professional is noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de beweeginterventie veilig en met voldoende uitdaging uitgevoerd wordt. 

Op het moment worden voor In Balans en Otago alleen incompany-trainingen aangeboden.

Op de interactieve kaart vind je per gemeente en postcodegebied een overzicht van de professionals die gecertificeerd zijn om In Balans, Otago of Vallen Verleden Tijd te geven.

Ouderen met een matig valrisico of met een hoog valrisico zonder onderliggende of bijkomende problemen kunnen een valpreventieve beweeginterventie onder begeleiding van een gecertificeerde aanbieder in het gemeentelijk domein volgen. Voor een goede inschatting van de kosten voor het organiseren van In Balans, Vallen Verleden Tijd, Otago of TOM kan je de voorbeeld begroting gebruiken. Met de inzet van In Balans als valpreventieve beweeginterventie kan ook Thuis Onbezorgd Mobiel (TOM) als gecombineerde interventie in zijn geheel uit de SPUK-gelden worden bekostigd.

Per 1 januari 2024 is de vergoeding vanuit de Zorgverzekeringswet mogelijk van valpreventieve beweeginterventies voor personen met een hoog valrisico die als gevolg van onderliggende of bijkomende somatische of psychische problemen zijn aangewezen op begeleiding op het niveau van een fysiotherapeut of oefentherapeut. De NZA heeft hiervoor een prestatie vastgesteld binnen de beleidsregel overige geneeskundige zorg.

Zorginstituut Nederland heeft een beoordelingskader gepubliceerd waar een valpreventieve beweeginterventie aan moet voldoen om verzekerde zorg te zijn. Naast het individuele Otago- Oefenprogramma kúnnen, met enige aanpassingen, ook In Balans en Otago als groepsinterventie vergoed worden vanuit de Zvw voor ouderen met een hoog valrisico en onderliggend lijden. Zie hier de eisen waaraan de interventies moeten voldoen om verzekerde zorg te zijn.

In de stap voorbereiding komt het werven van ouderen al aan bod. Wil je ouderen werven voor of informatie geven over het Otago of In Balans-programma? Gebruik dan onderstaande flyers. Je kunt ze downloaden, praktijkgegevens online in de pdf zetten en daarna zelf printen en uitdelen. De flyer legt uit wat het beweegprogramma inhoudt en wat het ouderen kan opleveren. 

Voorlichting over valpreventie en risicofactoren draagt bij aan de bewustwording en motivatie van ouderen. Voorlichting kan geïntegreerd worden in de screening (Valanalyse) of in de erkende valpreventieve beweeginterventies. Ouderen met een laag risico krijgen, naast dat ze worden doorverwezen naar structureel sport- en beweegaanbod, ook voorlichting over valpreventie. Het organiseren van vitaliteitsbijeenkomsten is een goede vorm om veel ouderen te bereiken en voor te lichten. 

Er zijn verschillende communicatiematerialen beschikbaar om ouderen bewust te maken van hun valrisico's en wat zij daar zelf aan kunnen doen. 

Ouderen met dementie vallen twee keer zo vaak als leeftijdsgenoten zonder dementie. En door de vergrijzing neemt dit probleem toe. Hoe eerder er aandacht is voor het verhoogde valrisico bij deze ouderen, hoe groter de kans op effectieve valpreventie. Bekijk onze materialen over ouderen met dementie zoals een factsheet, infographic, praktijkvoorbeelden en flyer die je kan uitdelen aan mantelzorgers.

Van deze ouderen is bekend dat zij gemiddeld een slechtere gezondheid hebben en lopen daarmee mogelijk een hoger risico om ten val te komen in vergelijking met leeftijdsgenoten met een hoge SES. Daarnaast weten we dat interventies vaak niet goed aansluiten bij de belevingswereld en mogelijkheden van mensen met een lage SES en/of migratieachtergrond. In dit artikel reiken we werkzame elementen aan voor de praktijk om te werken aan valpreventie die geschikt is voor deze ouderen.  

Na afloop van een valpreventieve beweeginterventie is het essentieel dat de oudere geadviseerd en doorverwezen wordt naar structureel aanbod. Het is aan te bevelen om na een aantal maanden een afspraak te maken met de oudere om de opvolging van je adviezen te evalueren. 
Bespreek waarom de oudere de adviezen wel of niet heeft opgevolgd, wat nodig is om de niet-opgevolgde adviezen alsnog in praktijk te brengen en wat het reeds opgevolgde advies heeft opgeleverd. Dit is ook het moment om te bespreken welke geobserveerde valrisicofactoren nog niet zijn aangepakt. Voor deze factoren kun je nu interventies inzetten.