Het doel van het Otago oefenprogramma is het voorkomen van valongevallen bij ouderen. Door middel van verbetering van spierkracht en evenwicht.
Zelfstandig wonende ouderen van 65 jaar en ouder met een verhoogd valrisico. Het programma is ook zeer geschikt ouderen die al wat kwetsbaar zijn (zie ook 'onderbouwing').
Otago-instructeurs zijn fysiotherapeut, oefentherapeut Cesar/Mensendieck, beweegagoog of sport en beweging coördinator. Zij hebben een speciale training gevolgd om gecertificeerde Otago Instructeur te worden.
Het Otago oefenprogramma is een effectief oefenprogramma om valincidenten bij ouderen te voorkomen. Het programma bestaat uit een serie, in moeilijkheidsgraad toenemende beenspierversterkende en evenwichtsoefeningen en een wandelschema. Het oefenschema wordt op het individu afgestemd.
Standaard is de opzet voor het thuisoefenprogramma 6 x huisbezoek per jaar, waarvan 1 intake, en ca. 11 x telefonische monitoring. Het Otago oefenprogramma is oorspronkelijk ontwikkeld als thuisoefenprogramma, maar onder invloed van wetenschappelijke inzichten wordt Otago nu ook als groepsinterventie aangeboden.
Uit onderzoek is bekend dat beweegprogramma’s die gericht zijn op het verbeteren van balans, spierkracht en mobiliteit het meest effectief om valrisico’s te verkleinen. Het Otago oefenprogramma is in oktober erkend door de commissie leefstijlinterventies van het CGL/RIVM. Het Otago oefenprogramma is ontwikkeld door een onderzoeksteam van de Universiteit van Otago Medical School in Nieuw Zeeland, onder leiding van professor John Campbell. Het is in vier RCT’s getest bij 1016 thuiswonende ouderen in de leeftijd van 65 tot 97 jaar. Het levert de volgende resultaten bij de deelnemers op:
Uit onderzoek bleek het programma het meest effectief bij ouderen van 80 jaar en ouder. Ook is de kosteneffectiviteit van het programma in twee reguliere zorgomgevingen vastgesteld. Het Otago oefenprogramma wordt in Nederland geïmplementeerd door een samenwerking van de NVFG (Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapeuten in de Geriatrie) en VeiligheidNL.
De kosten van het geven van Otago zijn afhankelijk van o.a. de groepsgrootte, de kosten van de locatie, docenten, catering (kopje koffie/thee achteraf). Een aantal zorgverzekeraars vergoedt Otago (deels) vanuit het aanvullend pakket.