Wat is risicovol spelen?

Risicovol spelen is iets dat kinderen van nature doen! Spelen is hoe de natuur bedacht heeft om te leren. De opwinding, spanning en trots die kinderen ervaren tijdens het ontdekken en opzoeken van hun grenzen, maakt dat kinderen risicovol spelen heel leuk vinden.

Hoe vaak roepen we nou eigenlijk: ‘Pas op’, of ‘dat is gevaarlijk!’. Maar is dat ook zo? Gevaar en risico mogen we niet met elkaar verwarren. Het zijn sowieso twee verschillende begrippen.

Gevaar is passief = je bent in gevaar

Een gevaar is een rechtstreekse dreiging waarop je zelf weinig invloed op kunt uitoefenen. Dus zodra kinderen de risico’s niet kunnen inschatten of niet de vaardigheden hebben om ermee om te gaan, dan zijn kinderen in gevaar. Het gaat hier om situaties met potentieel serieuze gevolgen: je laat een kleuter die nog maar net kan fietsen niet los in het verkeer en je laat een kind dat niet kan zwemmen niet alleen spelen in de buurt van water.

Risico is actief = je neemt een risico

Een risico heeft te maken met de kans dat iets niet goed kan gaan. Een kind kan in deze situatie zelf een keuze maken om een risico te nemen of niet. Ze nemen zelf een afweging om hun grenzen te verleggen. Kinderen oefenen met het omgaan van risico’s op hun eigen tempo en niveau.  

De grens tussen gevaar en risico verandert naarmate kinderen ouder worden en zich verder ontwikkelen. Voor een kind van twee jaar is spelen bij open water een gevaar, terwijl dat voor een 12-jarige een risico kan zijn. Als een kind niet zelf de risico’s kan inschatten - omdat het daar de vaardigheden nog niet voor heeft of omdat de risico’s voor het kind niet zichtbaar zijn - is het als volwassene dus belangrijk om in te grijpen.