Als een ambulance in Amsterdam moet uitrijden voor een verkeersongeval, is het slachtoffer in meer dan de helft van de gevallen (52 procent) een fietser. Dat blijkt uit een analyse van alle verkeersongevallen in 2022 waarbij een ambulance moest worden ingezet. De analyse op basis van anonieme data is een samenwerking tussen de Regionale Ambulancevoorziening Amsterdam en VeiligheidNL.

Voor automobilisten (16 procent) en snor- en bromfietsers en scooterrijders (15 procent) zijn de aantallen verkeersslachtoffers aanmerkelijk lager. Zo’n duizend verkeersslachtoffers lopen jaarlijks ernstig letsel op.

Acht keer zoveel risico

Uitgedrukt in het aantal verkeersdoden per afgelegde kilometer is het risico om als fietser in het verkeer te overlijden ruim acht keer zo hoog als het risico voor inzittenden van een auto. Tegelijk is dat risico voor fietsers ruim drie keer zo laag als voor brom- of snorfietsers en motorrijders.

De leeftijdsgroep 18-24 jaar komt wat betreft aantallen slachtoffers als belangrijkste groep naar voren, gevolgd door 25-34-jarigen. Op basis van de mate van verkeersdeelname lijken verkeersdeelnemers tussen de 18 en 24 jaar in Amsterdam het grootste risico te lopen, gevolgd door jongeren in de leeftijdsgroep 12-17 jaar en ouderen van boven de 70.

Verkeerswethouder Melanie van der Horst (D66) maakt zich zorgen om de verkeersveiligheid in Amsterdam. “Niet alleen is het aantal ongevallen veel te hoog, maar ook zijn er Amsterdammers die de fiets niet meer durven te pakken. Dat betekent dat we echt meer moeten doen om het verkeer veiliger en rustiger te krijgen.”

Van der Horst verwacht een hoop van de invoering van de maximumsnelheid van 30 kilometer per uur. “Maar ook dat gaat niet het hele probleem oplossen. Deze onderzoeken helpen ons gerichter maatregelen te nemen om de verkeersveiligheid te verbeteren.”

Jonge snorfietsers

De kwetsbaarheid van fietsers geldt overigens voor alle leeftijdsgroepen: in de meeste categorieën is het aandeel fietsers meer dan de helft. Opvallend daarnaast is het hoge aandeel bij ongevallen met snor- en bromfietsers in de leeftijdsgroepen 12-17 jaar (29 procent) en 18-24 jaar (32 procent): onder de allerjongsten moet namelijk worden bedacht dat het berijden van een snor- of bromfiets of een scooter pas is toegestaan vanaf 16 jaar.

De cijfers die zijn verzameld geven een wisselend beeld als wordt gekeken naar de Amsterdamse stadsdelen. De meeste ongelukken met fietsers vinden plaats in Centrum. Bij het aantal slachtoffers van een ongeval in de auto steekt Nieuw-West erboven uit: een kwart van alle slachtoffers in de stad viel in dit stadsdeel. Ook een kwart van het totale aantal slachtoffers dat een brom- of snorfiets bereed, viel in Nieuw-West.

Als wordt gekeken naar aantallen verkeersslachtoffers, zijn de stadsdelen Zuid (911 ongevallen), Centrum (878) en Nieuw-West (865) de koplopers. De drie stadsdelen zijn samen goed voor 55 procent van het totaal aantal ongevallen in de stad. Uit een overzicht van de specifieke locaties blijkt dat de meeste slachtoffers vielen op de Ringweg West (70 ongevallen), Marnixstraat (61) en Stadhouderskade (61).

Bijna 50.000 overtredingen

Voor de onderzochte periode brachten medewerkers van de gemeente ook in kaart in hoeverre het verplaatsen van de snorfiets naar de rijweg werd nageleefd. Met behulp van 23 camera’s werd gehandhaafd op twintig locaties in de stad. Gekeken werd of de snorfietsen niet gebruik bleven maken van het fietspad.

Tussen november 2021 en oktober 2022 constateerden de handhavers bijna 50.000 overtredingen. In de meeste gevallen ging het om bromfietsen die op het fietspad reden (24.812 overtredingen), maar ook veel snorfietsen bleven op de verkeerde plek rijden (23.343).

Sinds de onderzoeksperiode is er echter wel sprake van vooruitgang in de naleving. Halverwege 2023 werd een forse stijging waargenomen van het aantal snorfietsen op de rijbaan met een helm op: van 57 procent in september 2021 naar 89 procent in mei 2023.

naar artikel in het Parool: Ruim helft Amsterdamse verkeersslachtoffers zit op de fiets; vooral jongeren de klos (parool.nl)