Hoe help je ouders om de veilig slaapadviezen op te volgen?
Voor kersverse ouders is wiegendood hun ergste nachtmerrie. Toch volgen veel ouders de veilig slaapadviezen van professionals niet altijd op. Hoe komt dat? VeiligheidNL onderzocht wat ouders ervan kan weerhouden om slaapadviezen op te volgen en keek daarvoor naar inzichten uit de gedragswetenschap.
Zeggen dat je iets doet is één ding, het ook daadwerkelijk doen is iets heel anders. Menselijk gedrag is complex en wordt aangestuurd door onbewuste
Wat blijkt, twee typen psychologische weerstand spelen bij jonge ouders een belangrijke rol bij het al dan niet opvolgen van adviezen:
- Weerstand tegen de boodschap (scepticisme) en
- Weerstand tegen verandering (inertia)
Wat is scepticisme?
Scepticisme is een inhoudelijke weerstand tegen de boodschap: ‘Ik geloof je niet.’ Dit uit zich in een (onnodig) kritische houding, gekenmerkt door tegenspraak en het uiten van twijfel. Scepticisme ontstaat wanneer de boodschap niet aansluit bij de mening of de verwachting van ouders of als ouders tegenstrijdige informatie krijgen. Achter deze weerstand zit ook vaak onzekerheid; iemand weet niet wat het beste is om te doen en is bang dat het misgaat.
Wat is inertia?
Inertia is een passieve vorm van weerstand, waarbij mensen simpelweg niet in actie komen. Mensen met inertia hebben geen weerstand tegen de boodschap of de afzender. Ze kunnen het dus volledig met je eens zijn en het belang inzien van de gevraagde actie, maar die actie toch niet ondernemen. Een bepaalde mate van inertia is altijd aanwezig. Veranderen of actie ondernemen kost immers energie en vanuit evolutionair oogpunt willen we juist energie besparen. En juist die energie is vaak laag bij jonge ouders die vermoeid en soms gespannen zijn door de komst van een baby.
Hoe kun je deze weerstand doorbreken?
Pas als ouders bereid zijn om het gewenste gedrag te vertonen, kunnen ze dit ook daadwerkelijk doen. Voordat je weerstand tegen verandering kunt doorbreken, moet je dus eerst eventueel scepticisme wegnemen.
Hoe? Maak conflicterende belangen rondom het gedrag bespreekbaar en wees eerlijk over zowel de voor- als de nadelen ervan. Als een baby bijvoorbeeld niet stopt met huilen en je weet dat het kind niet bij jou in bed mag slapen, wat doe je dan? Bied ouders in dat geval goede alternatieven. Adviseer bijvoorbeeld het gebruik van een aanschuifbedje.
Van te voren nadenken
In uitzonderingssituaties wijken ouders vaker af van richtlijnen. Je kunt ouders dan toch vasthouden door hen al van tevoren te laten nadenken over wat ze zelf kunnen doen, mocht deze situatie zich voordoen. Als ouders dit eenmaal voor zichzelf hebben geformuleerd, is het makkelijker om het vol te houden. Bijvoorbeeld: Als mijn baby buikkrampjes heeft, leg ik hem in zijn eigen bedje en wrijf over zijn buikje totdat hij slaapt.
Adviseer op juiste moment
Weerstand tegen verandering kan worden voorkomen door ervoor te zorgen dat er geen verandering nodig is. Adviseer dus op het juiste moment, namelijk het eerste moment dat ouders het gedrag moeten gaan uitvoeren.
Als je dan concreet formuleert wat het juiste gedrag precies is en hoe dit gedrag uitgevoerd moet worden, hoeven ouders hier niet zelf over na te denken. Zo voorkom je dat ouders je advies verkeerd interpreteren, of niet opvolgen omdat ze niet weten hoe.
De 4 van Veilig Slapen
VeiligheidNL heeft
ontwikkeld om jullie te ondersteunen bij het geven van voorlichting aan ouders. Bij de ontwikkeling is rekening gehouden met eerdergenoemde psychologische weerstanden. Uit onderzoek blijkt dat een mens ongeveer 4 dingen tegelijk kan onthouden, vandaar de focus op de 4 belangrijkste adviezen. Deze adviezen zijn helder geformuleerd in termen van concreet gedrag in woord en beeld.Ouders adviseren over veilig slapen? Volg de e-learning Adviseren over veilig slapen.
Ben je werkzaam in de kinderopvang? Volg dan de e-learning Veilig slapen in de kinderopvang.
Aan de slag
Ga direct aan de slag met ons voorlichtingsaanbod over Veilig Slapen. Voor jezelf én voor ouders. Handig voor jou, leerzaam voor ouders en veilig voor baby's.
Meer over onderwerpen:
Meer voor werkvelden: