Wat maakt valpreventie voor ouderen anders als er cognitieve stoornissen in het spel zijn? Denk niet in beperkingen maar in mogelijkheden, zegt Jasper Huberts, geriatriefysiotherapeut bij Fysiotherapie Boonstra en Mulders en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Fysiotherapie in de Geriatrie (NVFG). Een gesprek met een cliënt met cognitieve stoornissen levert niet altijd betrouwbare informatie op, maar is wel degelijk waardevol. ‘Door vragen te stellen en te luisteren zorg je ervoor dat iemand zich gehoord voelt.’
Probleemschets cliënt Mevrouw De Haan (een fictieve naam) is 81 jaar en heeft al enkele jaren de ziekte van Alzheimer. Ze woont thuis (onder begeleiding) en stapt af en toe op haar fiets. Een val van de trap leverde enkele blauwe plekken op, maar ze weet niet meer wat er precies gebeurd is. De kinderen vragen zich af hoelang thuis wonen en fietsen nog veilig is. Een van de dochters is nauw betrokken bij de zorg en ziet haar moeder liefst intrekken in een verpleegtehuis bij haar in de buurt. Mevrouw De Haan lijkt niet van plan vrijwillig haar huis te verlaten.
Jasper was al voor de valpartij betrokken bij de zorg voor mevrouw De Haan. Terugkijkend onderscheidt hij drie stappen die nodig waren om een behandelplan op te stellen:
Samen met andere betrokken zorgverleners stelde Jasper een behandelplan op met onder andere de volgende onderdelen:
Mevrouw De Haan is nog steeds in staat om thuis te wonen. Jasper kan zelfs wat meer afstand nemen, vertelt hij. ‘Ik hoef niet meer elke week met haar te oefenen. In plaats daarvan zie ik haar nu om de week en heb ik meer een monitorende rol.’ Een minder tastbaar resultaat, maar o zo belangrijk in dit geval: hij heeft haar vertrouwen gewonnen. ‘Toen ik terugkwam van vakantie, was ik nieuwsgierig of ze me herkende. Ze wist mijn naam zelfs nog. Al kan het natuurlijk zijn dat de thuiszorg mij ’s ochtends even had aangekondigd.’ Tot slot merkt hij dat de mantelzorgers in rustiger vaarwater zijn gekomen. ‘Ik heb de indruk dat de kinderen hun moeder beter durven los te laten.’