Aantal SEH-bezoeken door ongeval met e-bike in vijf jaar tijd fors toegenomen

Stijging van het aantal SEH-bezoeken van elektrische fietsers met aanzienlijk letsel
In 2024 waren er in Nederland naar schatting 74.300 SEH-bezoeken als gevolg van een fietsongeval, minimaal 19 procent van deze slachtoffers fietste op een elektrische fiets (zoals een fatbike). Dit is een ondergrens, omdat het type fiets niet altijd op de SEH-afdeling wordt uitgevraagd. Over de periode 2020-2024 is het aantal SEH-bezoeken door ongevallen met een elektrische fiets verdubbeld. Ook was er sprake van een significante stijging (+92%) van het aantal SEH-bezoekers met aanzienlijk (MAIS2+) letsel Voor niet-elektrische fietsers werd geen significante stijging of daling waargenomen. Voor ziekenhuisopnamen na SEH-bezoek werden voor zowel elektrische fietsers als niet-elektrische fietsers geen significante veranderingen gevonden.

Meeste slachtoffers in de leeftijdsgroepen 12-17 jaar, 55-69 jaar en 70 jaar en ouder
Voor zowel slachtoffers op elektrische als slachtoffers op niet-elektrische fietsen in 2024 geldt dat, relatief gezien (gemiddeld aantal per leeftijdsjaar), de leeftijdsgroep 12-17 jaar de grootste groep vormde, op afstand gevolgd door de groep 55-69 jaar. Na verkeersongevallen met een elektrische fiets bezochten gemiddeld 500 slachtoffers per leeftijdsjaar in de leeftijdsgroep 12-17 jaar de SEH-afdeling. Ter vergelijking in de groepen 18-24 jaar en 55-69 jaar ging het om ongeveer 200 per leeftijdsjaar. Voor verkeersongevallen met een niet-elektrische fiets lagen deze aantallen op resp. 1.300, 700 en 900 slachtoffers per leeftijdsjaar in de leeftijdsgroepen 12-17 jaar, 18-24 jaar en 55-69 jaar.

12-17 jarigen grootste stijgers in het aantal SEH-bezoeken voor aanzienlijk letsel
Voor ongevallen met een elektrische fiets zijn over de periode 2020-2024 significante stijgingen van het aantal SEH-bezoeken met aanzienlijk letsel gevonden voor de leeftijdsgroepen 12-17 jaar, 18-24 jaar, 25-39 jaar en 40-54 jaar. De grootste stijging (+491%) werd gevonden in de leeftijdsgroep 12-17 jaar. Voor niet-elektrische fietsers werd geen stijging of daling waargenomen.

12-17 jarigen ook grootste stijgers in het aantal SEH-bezoeken met hersenletsel
Over de periode 2020-2024 werd eveneens een significante toename gevonden in het aantal SEH-bezoeken met hersenletsel bij elektrische fietsers als totale groep (+86%). De grootste stijging (+522%) werd gevonden in de leeftijdsgroep 12-17 jaar, maar ook in de leeftijdsgroep 25-39 jaar was sprake van een significante stijging (+262%). Voor niet-elektrische fietsers werd geen stijging of daling waargenomen.

Toegenomen gebruik van elektrische fiets lijkt stijging SEH-bezoeken voor aanzienlijk letsel niet volledig te verklaren
Tussen 2019-2023 steeg het totaal aantal gefietste kilometers op een elektrische fiets met 59 procent. Bij 12-17 jarigen was dit 180 procent. Op basis van de voor dit onderzoek beschikbare data wordt geconcludeerd dat de gevonden stijgingen van het aantal SEH-bezoeken met aanzienlijk letsel (92% resp. 491%) niet (volledig) verklaard kunnen worden door toegenomen gebruik van de elektrische fiets.

Meer botsingen voor elektrisch fietsers, verhoudingsgewijs veel botsingen bij 12-17 jarige fietsers
Eenzijdige ongevallen vormen veruit het grootste aandeel van alle fietsongevallen maar komen relatief vaker voor bij niet-elektrische fietsers. Voor de gehele groep elektrische fietsers die de SEH-afdeling bezochten was er significant vaker sprake van een botsing met een andere verkeersdeelnemer of een object dan voor de niet-elektrische fietsers. Met name de leeftijdsgroep 12-17 jaar viel op door het relatief hoge aandeel botsingen met een voertuig of voetganger, al zijn veruit de meeste ongevallen in deze leeftijdsgroep eenzijdig. Bij elektrisch fietsende SEH-bezoekers in deze leeftijd was 36 procent gebotst met een voertuig of voetganger, bij de groep niet-elektrisch fietsende 12- tot en met 17-jarigen bedroeg dit percentage 29 procent.

Fracturen meest voorkomende letsel, hogere kans op hersenletsel voor elektrische fietsers
Zowel bij de slachtoffers van een ongeval met een elektrische fiets als van een ongeval met een niet-elektrische fiets kwam een fractuur het meeste voor (resp. 44% en 51%). Op de tweede plaats volgde hersenletsel (resp. 24% en 15%). Verhoudingsgewijs komt hersenletsel significant vaker voor bij slachtoffers die op de SEH-afdeling worden behandeld na een ongeval met elektrische fiets dan bij slachtoffers van een ongeval met een niet-elektrische fiets. Uit een regressieanalyse, waarin is gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht, bleek dat elektrische fietsers een grotere kans hadden op een SEH-bezoek voor hersenletsel dan niet-elektrische fietsers. Ook hadden zij, gecorrigeerd voor leeftijd en geslacht, een grotere kans op aanzienlijk (MAIS2+) letsel of een ziekenhuisopname dan niet-elektrische fietsers.

Fatbike-ongevallen sterk toegenomen
Het aantal in het Letsel Informatie Systeem (LIS) geregistreerde SEH-bezoeken na een fatbike-ongeval steeg van nul in 2020 naar 301 in 2024. Hiermee maakte fatbike-slachtoffers in 2024 drie procent uit van alle fietsslachtoffers zoals geregistreerd in LIS. Bekend is dat er in LIS sprake is van onderregistratie van ongevallen met specifieke typen fietsen. Uit de ‘meetweek fietsongevallen’, waar alle SEH-afdelingen in Nederland aan deelgenomen hebben, bleek zeven procent op een fatbike gereden te hebben. In deze meetweek was geen onderregistratie en kwamen evenveel kinderen van 12-15 jaar op de SEH-afdeling als gevolg van een ongeval met fatbike als na een ongeval met een andere elektrische fiets.