Ga door naar hoofdinhoud
baby in sllaapzak

Waarom de recente stijging van wiegendoodgevallen om directe actie vraagt

In de afgelopen drie jaar is het aantal wiegendoden in Nederland met 50% gestegen ten opzichte van het gemiddelde aantal in de 10 jaar daarvoor. Dat betekent dat er gemiddeld iedere maand 3 baby's onverwacht in hun slaap overlijden. Dat is hartverscheurend. Elke wiegendoodbaby is er één teveel. We moeten ons afvragen: waar gaat het mis, zien we nieuwe risico’s over het hoofd, en wat kunnen we nú veranderen?

Foto van Mieke Cotterink
Auteur
Mieke Cotterink

Wat we zien

  1. Baby's overlijden relatief vaker in de kinderopvang of bij gastouders
    De overgang van thuis naar opvang kan ingrijpend zijn voor een jonge baby een nieuw bed, nieuwe geuren en geluiden, andere routines. Dit kan de slaaproutine verstoren en stress geven, wat mogelijk verband houdt met de kans op wiegendood. 

  2. Toename van samen slapen (co-sleeping) 
    Ouders kiezen er soms bewust voor, maar vaker sluipt het er ongemerkt in. Het is belangrijk dat ouders weten dat samen slapen in één bed met een baby jonger dan 4 maanden een 3x hogere kans geeft op wiegendood dan wanneer een baby in een eigen bedje slaapt.  

  3. Desinformatie op sociale media 
    Adviezen van influencers, slaapcoaches en andere ouders zijn niet altijd evidence-based. Goedbedoeld, maar soms ronduit gevaarlijk. 

  4. Hoge werkdruk in zorg en opvang 
    In kraamzorg, jeugdgezondheidszorg en kinderopvang is de druk op personeel hoog. Dat kan betekenen dat er minder tijd en aandacht is voor goede voorlichting. 

  5. Verminderde urgentie 
    Jarenlang stabiel lage wiegendoodcijfers hebben de aandacht doen verslappen. 

Wat nodig is

Om het tij te keren, moeten we op meerdere fronten tegelijk in actie komen: 

Meer aandacht voor voorlichting en educatie

  • Ouders al in de zwangerschap en kraamtijd meenemen in veilige slaapadviezen. 
  • Sociale media inzetten voor een betrouwbaar tegengeluid, bijvoorbeeld het TikTok kanaal van @kinderveiligheid.nl 

Eenduidig slaapbeleid in de kinderopvang 

Sterke samenwerking tussen ouders en pedagogisch professionals 

  • Ouders informeren over het veilig slapen beleid bij aanmelding. 
  • Overleg over slaapgewoontes thuis en in de opvang, al vanaf de intake. 
  • Heldere communicatie over verwachtingen en afspraken. 

Onderzoek en data benutten 

  • Verder onderzoek naar oorzaak van recente stijging. 
  • Beter in kaart brengen van omstandigheden rondom wiegendood. 
  • Extra aandacht voor baby’s van 3–9 maanden: de meest kwetsbare groep. 

Samen verantwoordelijkheid nemen

De recente stijging laat zien: veilig slapen is geen vanzelfsprekendheid. Omstandigheden veranderen, risico’s verschuiven.  

VeiligheidNL zet zich in met kennis, protocollen en voorlichting. Maar écht verschil maken kan alleen samen: ouders, opvang en zorgprofessionals. Zo zorgen we voor een veilige slaapplek voor baby’s– thuis én in de opvang. 

De 4 van Veilig Slapen

Het is belangrijk dat je als (zorg)professional met aanstaande en kersverse ouders bespreekt hoe hun kindje veilig kan slapen. En dat je ze daarbij goed en gericht adviseert. Lees de vier belangrijkste adviezen over veilig slapen.

Meer over onderwerpen:

Meld je aan voor onze e-mail updates om op de hoogte te blijven.