VIPLive ondersteunt het valrisicobeoordelingsproces

Het standpunt van de Landelijke Huisartsenvereniging (LHV), over de rol van de huisarts in de ketenaanpak valpreventie, laat ruimte voor verschillende constructies. De regionale huisartsenorganisatie UNICUM besloot om de handschoen op te pakken en de valrisicobeoordeling voor de regio’s Lekstroom en Zuidoost-Utrecht te organiseren. Gert: ‘Ons uitgangspunt is het grote maatschappelijk belang van valpreventie, en wat het betekent voor onze regio. In onze aanpak willen we de autonomie en de kwaliteiten van de zorgverleners in onze regio zo optimaal mogelijk benutten. We kiezen er daarom bewust voor om het open te laten. Huisartsen die dat willen, kunnen de valrisicobeoordeling zelf uitvoeren of het door de praktijkondersteuners ouderenzorg en somatiek (POH-O en POH-S) laten doen.

Daarnaast bieden we de mogelijkheid om het via taakdelegratie uit te besteden aan paramedici, waarvan Renie er een van is.’ Renie vult aan: ‘In IJsselstein is ervoor gekozen om de valrisicobeoordeling te delegeren aan paramedici. De huisartsen en de praktijkondersteuners hebben geen ruimte om dit erbij te doen.’

Voor de introductie van de aanpak onderzocht UNICUM of er voldoende draagvlak was in de regio om de valrisicobeoordeling op deze manier te organiseren. Vooral de huisartsen hadden aanvankelijk hun twijfels. Renie: ‘De huisartsen die ik sprak, vertelden dat ze het gevoel hadden dat er meer werkdruk bij kwam door weer een nieuw project, dat ze weer moesten vernieuwen. Bovendien was niet iedereen even bekend met VIPLive, dus dat voelde ook nieuw.’

Gert vult aan: ‘We gebruiken het zorgplatform VIPLive voor de valrisicobeoordeling. Hierin zit de doorverwijzing, en ook de hele valrisicobeoordeling. Je kunt zo makkelijk de hele beoordeling doorlopen en alle testen en onderdelen ervan doen.’

De aanpak van UNICUM legt niets op, maar biedt alternatieven. Gert: ‘ik denk dat dit ervoor gezorgd heeft dat we uiteindelijk tot een breed gedragen plan zijn gekomen.’ Renie ziet dit terug in de praktijk: ‘Volgens mij zijn de huisartsen heel tevreden met hoe het gaat en zijn ze blij dat ze de valrisicobeoordeling kunnen delegeren naar de paramedici.’

Landelijk zijn er verschillende werkwijzen ontwikkeld over hoe je de valrisicobeoordeling kunt organiseren. Maar het kan best een uitdaging zijn om dat wat op papier staat, te vertalen naar de praktijk. Dit komt omdat een regionale aanpak idealiter aansluit bij al bestaande netwerken, die allemaal op hun eigen manier uniek zijn. Dat is ook de ervaring van Gert: ‘De gemeenten en werkgebieden in onze regio verschillen nogal van elkaar. We hebben de aanpak zo ingestoken dat iedereen de keuze kan maken die het beste past bij de plaatselijke situatie. Je kijkt met elkaar hoe je de valrisicobeoordeling in je eigen gemeente of je eigen wijk het beste kunt inrichten. Op deze manier kunnen we de kwaliteit en capaciteit die we in onze regio hebben optimaal benutten.’

De aanpak voor de valrisicobeoordeling in Lekstroom en Zuidoost-Utrecht is begin van het jaar van start gegaan. Na een voorzichtig begin lopen de aantallen nu langzaam op. Gert is optimistisch: ‘We zien dat er in het tweede kwartaal al veel meer gebeurd is dan in het eerste kwartaal van dit jaar. Zoiets moet gewoon een beetje groeien, net als in de rest van het land. We moeten er met z’n allen het belang van in gaan zien.’ Het is nog te vroeg om harde conclusies te trekken.

Voor de valrisicobeoordeling wordt de valanalyse van VeiligheidNL gebruikt. Alle paramedici die valrisicobeoordelingen uitvoeren, krijgen via UNICUM een training van VeiligheidNL. Gert: ‘We willen dat er per gemeente in ons werkgebied minstens één paramedicus is die is opgeleid om de valrisicobeoordeling af te nemen.’ UNICUM heeft ook een werkinstructie voor de taakdelegatie opgesteld en instructies over hoe de valrisicobeoordeling in VIPLive werkt en hoe je kunt declareren.

Het hele proces verloopt via VIPLive. De werkwijze is als volgt:

• Stap 1: Huisarts ziet een oudere met mogelijk hoog valrisico
• Stap 2: Huisarts kiest:
  • zelf de valrisicobeoordeling doen (of de POH), of
  • delegeren naar een paramedicus
• Stap 3: Bij delegeren:
  • de verwijzing met uitleg gaat via VIPLive,
  • de paramedicus maakt een afspraak met de oudere
• Stap 4: Valrisicobeoordeling:
  • de huisarts, POH of paramedicus gebruikt de valanalyse van VeiligheidNL
  • alle benodigdheden hiervoor staan in VIPLive
  • de tests en het scoreformulier worden online ingevuld
• Stap 5: Terugkoppeling:
  • degene die de valrisicobeoordeling heeft afgenomen zet alle bevindingen in VIPLive
  • ook eventuele vervolgacties worden aangegeven
  • de huisarts beslist samen met de oudere over verdere behandeling
• Stap 6: Vervolg:
  • eventuele verwijzing naar trainingsprogramma
  • declaratie en uitbetaling van de valrisicobeoordeling loopt via VIPLive
    

In IJsselstein verloopt de samenwerking goed. Drie paramedici hebben de training van VeiligheidNL gevolgd. Huisartsen, praktijkondersteuners en de getrainde paramedici zijn een aantal keer bij elkaar gekomen om afspraken te maken en de werkwijze in VIPLive te bekijken. Renie: ‘De onderlinge samenwerking is goed en er is veel contact. Iedereen kent elkaar, en vertrouwt op elkaars expertise. Dat maakt het makkelijker om dingen voor elkaar op te pakken.’

Renie en Gert delen de inzichten die ze bij de ontwikkeling en implementatie van de regionale werkwijze voor valrisicobeoordeling hebben opgedaan.

Renie: ‘Zorg voor een goed netwerk, zodat je elkaar weet te vinden en de communicatie goed is. Zorg ook dat je de tijd neemt om een nieuwe aanpak te implementeren en verwacht niet dat vanaf dag één alles goed gaat en de aanmeldingen binnenstromen. Mensen hebben tijd nodig om aan een nieuwe werkwijze te wennen.’

Gert: ‘Er moet een partij zijn die zich verantwoordelijk voelt om dit op te pakken. Voor ons was het doorslaggevende argument de sociaal-maatschappelijke rol en het belang van valpreventie. Natuurlijk zijn er allerlei voorbeelden en leidraden, maar de kunst is om het vervolgens zó in te richten dat het past in de regio. Als iemand zich daar hard voor maakt, kun je samen echt iets moois neerzetten.’

Renie: ‘Mooi dat je dat zegt, iemand of een organisatie moet zich verantwoordelijk voelen om het op te pakken.’ Gert: ‘Precies. Anders lukt het niet.’