De 4 van Veilig Slapen in de Kinderopvang

Elke kinderopvang moet volgens de Wet Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) een Veiligheids- en Gezondheidsbeleid hebben. Een belangrijk onderdeel daarvan is het beleid rondom veilig slapen. In het protocol Veilig Slapen in de Kinderopvang staat beschreven hoe wiegendood bij kinderen tot 2 jaar kan worden voorkomen. De basis van het protocol zijn de vier adviezen: De 4 van Veilig Slapen in de Kinderopvang.

Een slaapzak is het veiligste beddengoed voor een baby. Extra beddengoed, zoals een laken of deken, is niet nodig en wordt in de opvang niet standaard gebruikt. In een slaapzak blijft het gezicht vrij en kan de baby altijd goed ademen.

De rug is de veiligste slaaphouding voor een baby. Op de buik slapen geeft een 4 tot 5 keer hogere kans op wiegendood, en bij verkoudheid nog meer. Draait een baby zelf naar de buik, leg het terug op de rug. Pas als de baby zelf vlot van rug naar buik én weer terug kan rollen, hoeft dit niet meer.

Ook bij gebruik van een matrasbeschermer met ventilerende toplaag moet een baby altijd op de rug liggen. De bewering dat een baby dan veilig op de buik kan ademen is niet bewezen. Dit product is alleen toegestaan als daarnaast alle standaard maatregelen worden gevolgd.

Alle bedden in de opvang moeten voldoen  Warenwetbesluit Kinderbedden en boxen en de Warenwetregeling nadere eisen kinderbedden en
-boxen in de kinderopvang (de Warenwetregeling is niet van toepassing op Gastouderopvang). Dit geldt ook voor buitenbedden. Een wieg moet voldoen aan de Europese norm EN 1130. Een kinderwagenbak, box of hangmat is géén veilige slaapplek.

In het bed liggen geen kussens, grote knuffels, nestjes, rolletjes of andere zachte materialen waartegen de baby met het gezicht kan komen te liggen. Een klein knuffeldoekje mag wel, mits het alleen een stevig gevuld hoofdje heeft en verder uit dunne stof bestaat.

Regelmatig bij de slapende kinderen kijken is een van de belangrijkste manieren om risico’s te verkleinen. Zo kan een gevaarlijke situatie, zoals een baby die naar de buik is gerold of met het gezichtje tegen iets ligt, snel worden opgemerkt.

In de opvang is het beleid dat er minimaal elke 15 minuten gecontroleerd wordt bij alle slapende kinderen. Startende baby’s krijgen extra aandacht: in de eerste weken is het advies om vaker te kijken, minstens elke 10 minuten. Veranderingen in de omgeving of in de dagelijkse routine kunnen bij jonge baby’s stress of onrust geven, waardoor de kans op problemen groter wordt.

Extra toezicht is ook nodig bij baby’s die bijna kunnen omrollen van rug naar buik, en bij baby’s die dit net voor het eerst gedaan hebben. In deze ontwikkelfase is het risico op wiegendood verhoogd. Door vaker te controleren kan er sneller worden ingegrepen als dat nodig is.