De Cijferrapportage Letsels is een jaarlijks terugkerende rapportage met kerncijfers over letsels. Net als in eerdere jaren is de doelstelling van dit rapport om ten behoeve van preventie een overzicht te geven van de stand van zaken van de letselproblematiek in Nederland evenals inzicht in de ontwikkeling over de laatste 10 jaar (2011-2020). Door de Covid19-pandemie wijken op diverse gebieden de cijfers met betrekking tot 2020 af van eerdere jaren of van de (pre-Covid) verwachte ontwikkeling. Birgitte Blatter, Manager Monitoring & Onderzoek bij VeiligheidNL licht toe: “In 2020 is vanaf maart sprake geweest van beperkende maatregelen zoals bijvoorbeeld het thuiswerken en het tijdelijk sluiten van scholen en sportaccommodaties. Daarnaast is er in verband met angst voor besmetting sprake geweest van terughoudendheid in het bezoeken van de SEH-afdeling. Deze beide factoren zijn terug te zien in de SEH-cijfers.”
Aantal SEH-bezoeken in 2020 14% lager dan in 2019 In Nederland vonden in 2020 naar schatting 1,7 miljoen SEH-bezoeken plaats. Eén op de drie patiënten bezocht de SEH-afdeling in verband met letsel: 567.000 SEH-bezoeken oftewel 3.300 SEH-bezoeken per 100.000 inwoners. Het aantal SEH-bezoeken in verband met letsel lag in 2020 veertien procent lager dan in 2019. In verreweg de meeste gevallen (95%) ging het om letsel door een ongeval (privé-sport-arbeid-verkeer). In een klein deel van de gevallen was het letsel een gevolg van geweldpleging of zelfbeschadiging. Deze verdeling was niet anders dan in andere jaren.
Privé-ongevallen verantwoordelijk voor meeste SEH-bezoeken Veruit de meeste SEH-bezoeken in verband met letsel (321.000) waren veroorzaakt door een privé-ongeval. Verkeersongevallen en sportblessures leidden tot 107 duizend respectievelijk 85 duizend SEH-bezoeken in 2020. Bij ruim 38 duizend SEH-bezoeken had het slachtoffer letsel door een arbeidsongeval. Voor alle vier de typen ongevallen was het aantal SEH-bezoeken in het Covid19-jaar 2020 kleiner dan in 2019. Per type ongeval kwamen verschillende risicogroepen naar voren. Blatter: ”Binnen de grootste groep ongevallen, de privé-ongevallen, zijn net als in andere jaren jonge kinderen en ouderen een risicogroep. Al zijn de aantallen lager dan in 2019, ook in het Covid19-jaar 2020 kwamen valongevallen het meeste voor en hadden de slachtoffers van valongevallen vaak ernstig letsel. In 2020 leidden valongevallen bij 65-plussers tot 103.000 SEH-bezoeken.”
Trendanalyse door COVID-19 voorzichtig interpreteren Normaal gesproken geeft de ontwikkeling van het aantal SEH-bezoeken in verband met ernstig letsel in de tijd een goede indicatie van de ontwikkeling van letselproblematiek en geeft daarmee aanwijzingen voor de inzet van preventieve maatregelen. In 2020 hadden we echter te maken met de Covid19-pandemie. De beperkende maatregelen die in een deel van 2020 van kracht waren, leidden tot activiteitenpatronen die afweken van normaal. Dit heeft zijn weerslag gehad op het aantal SEH-bezoeken in verband met ernstig letsel. In de meeste gevallen was het aantal SEH-bezoeken in verband met ernstig letsel in 2020 lager dan verwacht in een normale situatie. De resultaten van de trendanalyses over de periode 2011-2020 moeten in het kader van preventie dan ook met enige voorzichtigheid geïnterpreteerd worden. Uit het oogpunt van preventie van ongevallen blijven ouderen een belangrijke doelgroep. Naast een groot aantal SEH-bezoeken in deze leeftijdsgroep zien we ook een ongunstige ontwikkeling en veel ernstige letsels. Op basis van de ontwikkeling in de tijd is tevens aandacht voor de preventie van verkeersongevallen zinvol.
Kerncijfers uit Letsel Informatie Systeem Het hoofdbestanddeel van dit rapport wordt gevormd door gegevens over letsels die behandeld zijn op een SEH- afdeling van een ziekenhuis in Nederland. Gegevens hierover zijn verzameld via het Letsel Informatie Systeem (LIS) van VeiligheidNL waar 14 SEH-afdelingen in participeren. De gegevens over letsels verzameld via het LIS worden aangevuld met enkele gegevens over letsels uit andere databestanden. Het onderwerp productveiligheid komt dit jaar voor het eerst aan de orde in de rapportage.