Binnen spelen

Ook bij binnen spelen is het belangrijk dat je op de veiligheid van het speelgoed let. 

Speelgoed moet in Nederland aan de strenge eisen van de Warenwet voldoen. Het verplichte CE-merk geeft echter geen garantie dat het speelgoed altijd volkomen veilig is. Het assortiment speelgoedartikelen is dermate groot en wisselt zo vaak en snel dat het zeker belangrijk blijft om het speelgoed voor aanschaf nauwkeurig te bekijken. Een aantal aspecten zijn hierbij van belang:

Ftalaten in speelgoed
Hard PVC (plastic) kan zacht gemaakt worden door ftalaten (weekmakers) toe te voegen. Indien babyspeelgoed van zacht PVC, zoals rammelaars en bijtringen, ftalaten bevatten, kunnen tijdens het sabbelen op deze producten schadelijke stoffen vrijkomen die mogelijk kankerverwekkend zijn of nier- en leverproblemen kunnen veroorzaken. Ook kan er sprake zijn van mogelijke hormonale veranderingen die de vruchtbaarheid negatief kunnen beinvloeden. Daarnaast worden ze in verband gebracht met astma en allergieen.

Gevaarlijke ftalaten mogen tegenwoordig niet meer voorkomen in speelgoed en kinderwaren. Vooral speelgoed waar op gesabbeld wordt, wordt goed beschermd.
Zie ook Wet- en regelgeving

Kleine onderdelen
Kleine onderdelen, balletjes en zuignapjes kunnen bij jonge kinderen verstikkingsgevaar opleveren. Er zijn eisen voor kleine onderdelen en speciale eisen voor kleine ballen en zuignapjes. Speelgoed bestemd voor kinderen jonger dan 36 maanden mag geen kleine onderdelen bevatten. Er mogen ook geen kleine onderdelen vanaf getrokken kunnen worden of vanaf breken als het speelgoed valt. Deze eis houdt in dat losse onderdelen in elke richting groter moeten zijn dan 3,17 cm of dat langwerpige onderdelen langer zijn dan 5,71 cm.

Ballen en zuignapjes moeten aan andere eisen voldoen, omdat deze het bovenste gedeelte van de luchtpijp en het achterste gedeelte van de mond kunnen blokkeren.Hierdoor kunnen kinderen stikken. Alleen ventilatiegaten zijn niet voldoende om verstikking te voorkomen. Daarom moeten de ballen en zuignapjes zo groot zijn dat ze de luchtpijp niet kunnen blokkeren. Dit is groter dan 4,45 cm. Denk hierbij niet alleen aan zuignapjes aan speelgoed, maar ook aan bijvoorbeeld zonneschermen in auto's.

Knoopcelbatterijen
Een knoopcelbatterij is een klein plat batterijtje in een metalen busje met dekseltje. Er bestaan verschillende soorten knoopcellen in diverse afmetingen. Dit soort batterijtjes wordt de laatste jaren steeds meer gebruikt in elektronisch speelgoed. Als een kind per ongeluk een knoopcel inslikt, kan deze in de slokdarm blijven steken. Door aanraking met de vochtige slijmvliezen kan een elektrisch stroompje ontstaan en dit kan ernstige, soms zelfs fatale, schade aanrichten.

Daarom een dringend advies om knoopcelbatterijen niet te laten slingeren. Bewaar ze altijd buiten het bereik van (kleine) kinderen in de originele verpakking. Controleer bij het speelgoed van je kind regelmatig of de batterijtjes er niet uitgehaald kunnen worden. En gooi gebruikte batterijen direct weg als chemisch afval in de speciale batterijcontainers.

Magnetisch speelgoed
Speelgoed met magneten vormt een relatief nieuw risico, omdat de magneten de laatste jaren kleiner en krachtiger zijn geworden, en bovendien gemakkelijker kunnen loslaten. Als kinderen van speelgoed losgeraakte magneten inslikken kunnen deze in het lichaam van het kind elkaar aantrekken en daardoor ernstig of zelfs dodelijk letsel (darmperforatie) veroorzaken. Dit kan dus alleen gebeuren indien meer dan één
magneet (of één magneet en iets van metaal) ingeslikt wordt.

Kooptips

• Let op de waarschuwing: Niet geschikt voor kinderen beneden drie jaar. De leeftijd van het kind is bepalend voor de grootte van het speelgoed. Kleine stukken speelgoed en losse onderdeeltjes zijn voor baby's en peuters gevaarlijk, ze stoppen namelijk alles in hun mond.
• Koop geen speelgoed bestemd voor kinderen beneden de drie jaar dat touwtjes, koordjes of daarmee vergelijkbaar materiaal heeft en waarvan de voor het kind bereikbare uiteinden langer dan 22 cm zijn (een kind kan zich daaraan ophangen).
• Koop geen speelgoed met harde geluiden voor jonge kinderen die hier nog niet mee om kunnen gaan. Vooral als het product dicht bij het oor gehouden wordt, kan gehoorschade ontstaan. Probeer dit soort speelgoed altijd uit, voordat je het koopt.
• Koop goed afgewerkt speelgoed: scherpe randen, hoeken en punten aan speelgoed zijn taboe. Controleer of de vingertjes niet beklemd kunnen raken.
• Koop goed hout: houten speelgoed mag niet splinteren, beukenhout is wat dat betreft beter dan vurenhout. Houten speelgoed mag niet gespijkerd zijn. Geschroefd mag wel, mits de schroef verzonken is. Gelijmd is het veiligst.
• Koop goed plastic: plastic mag niet breken. Na een breuk zijn de randen vaak vlijmscherp.
• Koop nieuwe bijtringen, rammelaars en spenen. Bijtringen, rammelaars en spenen die voor 2000 gekocht zijn, kunnen te grote hoeveelheden weekmakers bevatten en dit kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Sinds 1999 is er speciale wetgeving voor in Nederland. In de 2007 zijn de eisen strenger geworden, bepaalde weekmakers mogen helemaal niet meer voorkomen in sabbelspeelgoed.
• Vraag de verkoper de verpakking te openen of een voorbeeldexemplaar te laten zien als het speelgoed niet goed bekeken kan worden.

Gebruiktips

• Controleer het speelgoed van je jonge kinderen regelmatig en gooi het weg als het kapot is. Losse onderdelen met een doorsnede kleiner dan 3,5 cm kunnen verstikkingsgevaar opleveren voor kinderen beneden de drie jaar.
• Controleer speelgoed waar magneetjes in zitten regelmatig of deze magneetjes goed vastzitten. Het inslikken van meerdere magneetjes kan zeer gevaarlijk zijn.
• Laat jonge kinderen niet alleen met (onopgeblazen) ballonnen spelen in verband met verstikkingsgevaar.
• Laat kinderen geen speelgoed met harde geluiden dicht tegen het oor aanhouden.
• Leer je kind om speelgoed na gebruik op te ruimen. Je kind zou niet de eerste zijn die over rondslingerend speelgoed struikelt. Leg daarom ook nooit speelgoed op de trap.
• Zorg dat kleine kinderen apart van de grotere spelen. De groten kunnen bijvoorbeeld aan de tafel spelen, zodat de kleintjes er niet bij kunnen.
• Als er speelgoed is waar de jongste echt niet aan mag komen, laat de oudste er dan mee spelen als de jongste naar bed is.
• Als groot en klein samenspelen, dan met speelgoed van de jongste of speel zelf mee.
• Laat grotere kinderen hun speelgoed na gebruik goed opruimen.

Er bestaat veel onduidelijkheid over de waarschuwing: niet bedoeld voor kinderen onder de 36 maanden of het symbool dat daar gelijk aan staat.

Deze waarschuwing is bedoeld voor speelgoed dat is bestemd voor kinderen ouder dan 3 jaar en een gevaar kan opleveren voor kinderen onder de 3 jaar. Bijvoorbeeld voor een bordspel dat slechts door oudere kinderen gespeeld kan worden maar waarbij de pionnen aantrekkelijk zijn voor kleine kinderen en die door hun grootte een verstikkingsgevaar op kunnen leveren. Maar er kunnen ook gevaren zijn die niet zo makkelijk te zien zijn, bijvoorbeeld chemische gevaren.

De waarschuwing is dus niet bedoeld voor speelgoed dat is bestemd voor kinderen jonger dan 3 jaar. Dit speelgoed moet altijd veilig zijn voor alle leeftijden. Doordat veel speelgoed ten onrechte is voorzien van de waarschuwing, verliest de waarschuwing zijn waarde en zal de consument er minder aandacht aan schenken.
Om te bepalen of speelgoed bedoeld is voor kinderen jonger dan 36 maanden is er een Europees document opgesteld NPR-CR14379: Veiligheid van speelgoed; richtlijnen. De Engelstalige benaming is ´Guidelines: Classification of toys´. Dit document is te bestellen bij het NEN.

De NVWA heeft in 2006 een onderzoek laten uitvoeren naar de bekendheid, betekenis en het aankoopgedrag t.a.v. dit symbool op speelgoed.

Een babybouncer is een speeltoestel, gemaakt voor kinderen die hun hoofd goed rechtop kunnen houden, maar nog niet kunnen lopen. De baby zit in een zacht stoffen stoeltje dat met een verende constructie aan het plafond of in de deuropening wordt opgehangen. Hij kan zich met zijn tenen afzetten tegen de grond en zo op en neer bewegen. Een babybouncer is niet gemaakt om mee te schommelen.

Het gebruik van een babybouncer is niet zonder risico’s:

• Vingers kunnen klem raken tussen de veren als deze niet goed zijn afgeschermd.
• De babybouncer kan losschieten als het speeltoestel verkeerd opgehangen of bevestigd wordt.
• Een kind kan verstrikt raken in de touwen van de babybouncer.
• Een kind kan tegen de deurpost botsen, met name als de babybouncer niet in het midden van de deurpost hangt.

Kooptips

• Kijk of de babybouncer geleverd wordt met een duidelijke gebruiksaanwijzing.
• Let met name op de minimale en maximale gewichtsaanduiding (meestal 12 kg). Kijk of de bevestiging van de babybouncer in jouw situatie aan het plafond of de deurpost voldoet (dikte).
• Let op de eisen waaraan een plafond of deurpost moeten voldoen.
• Zorg dat de ophangtouwen of -kabels stevig zijn bevestigd en niet los kunnen raken.
• De minimale hoogte van de zijkant is 20 cm.
• De maximale hoogte aan de voorzijde is 25 cm.
• Zorg dat de bevestigingshaak goed te vergrendelen is.
• Een kind mag niet bij de bevestigingspunten kunnen komen.
• Zorg dat het zitje in hoogte verstelbaar is. Het zitje mag niet kunnen kantelen rond de ophangpunten.
• Let erop dat de veer goed is afgeschermd of buiten het bereik van je kind is.
• Een gladde afwerking, dus geen scherpe randen.
• De babybouncer mag geen open buizen of gaten tussen de 5 en 12 mm hebben.
• Eventuele losse koordjes aan de babybouncer mogen niet langer dan 22 cm zijn.

Gebruiktips

• Een babybouncer is alleen voor kinderen die het hoofd goed rechtop kunnen houden, maar die nog niet kunnen lopen.
• Blijf altijd bij je kind als het in de babybouncer zit.
• Gebruik de babybouncer niet om te schommelen.
• Laat je kind niet in de babybouncer slapen.
• Let op dat de baby in de babybouncer in het midden van het frame is gepositioneerd.
• Gebruik een babybouncer niet langer dan 20 minuten per dag.
• Bekijk of het deurkozijn/plafond stevig genoeg is om het gewicht van het kind te dragen.
• Controleer iedere keer voor gebruik of de babybouncer goed bevestigd en vergrendeld is. Controleer ook de veer regelmatig.
• Zorg ervoor dat alleen de teentjes de grond kunnen raken.
• Verhoog de babybouncer als je kind groter en zwaarder wordt. Haal je kindje altijd uit de babybouncer als de zithoogte versteld moet worden.
• Stop het gebruik zodra je kind zwaarder is dan de aangegeven gewichtsklasse.
• Gebruik je de babybouncer in de deuropening, zorg dan dat de deur niet dicht kan. Zet de deur bijvoorbeeld vast met een deurklem.
• Verwijder de babybouncer als deze niet gebruikt wordt.

Een loopstoeltje is een speeltoestel voor kinderen die al goed zelf kunnen gaan zitten, maar nog niet kunnen lopen. De baby wordt ondersteund om rechtop te zitten in een zitje dat gedragen wordt door een metalen of kunststof frame op zwenkwieltjes. Doordat het kind met de voetjes de grond raakt, kan het zichzelf voortbewegen. De meeste loopstoeltjes bestaan uit een zitgedeelte op een ronde ring met zes of acht wieltjes en een blad waarop eventueel speelgoed is aangebracht. Ze worden verkocht voor baby's tussen de 6 en 14 maanden.

Wereldwijd gebeuren er veel ongelukken met loopstoeltjes. Veel van dit soort ongevallen gebeurt doordat:

• Het kind met loopstoeltje van een trap af valt; het stoeltje kantelt door een oneffenheid op de vloer of omdat het kind over de rand hangt.
• Het kind door zijn grotere mobiliteit bij plaatsen kan komen die eerst onbereikbaar voor hem waren (zoals oven, gasfornuis, snoeren en stopcontacten). Ook voorwerpen die hoger weg gezet zijn, zoals messen, koffie- en theepotten, zijn vaak wel bereikbaar voor kinderen in loopstoeltjes.
• Het kind met relatief hoge snelheid tegen muren, deuren of meubels botst.
• Het loopstoeltje als een soort box wordt gebruikt. Het kind heeft meer vrijheid en het lijkt even veilig als in de box. Men is dan ook eerder geneigd het kind een tijdje alleen te laten om zelf iets anders te gaan doen.

Vertraging in de loopontwikkeling
Daarnaast kan een loopstoeltje een vertraging in de loopontwikkeling veroorzaken. Een kind leert in elk geval niet eerder lopen door het gebruik van een loopstoeltje. VeiligheidNL raadt het gebruik van loopstoeltjes af. Alternatieven voor een loopstoeltje zijn de box, activity kleden/baby gyms en later duwkarretjes als hulp bij het leren lopen.

Wilt u toch een loopstoel aanschaffen, let dan op het volgende: Koop een loopstoeltje dat voldoet aan de huidige norm (NEN-EN 1273: 2005). Nieuwe loopstoeltjes voldoen in bijna alle gevallen aan de geldende norm, maar in geval van tweedehands producten hoeft dit niet het geval te zijn.

NEN-EN 1273: 2005
De belangrijkste eisen uit de norm zijn:

• Het loopstoeltje dient een mechanisme te hebben, dat voorkomt dat het kind met het stoeltje van de trap kan vallen. Dit kan bijvoorbeeld door het blokkeren van de wielen zodra het stoeltje over een niveau-verschil rijdt.
• Als het loopstoeltje is voorzien van een zitje dat verwijderd kan worden, mag het zitje nooit onbedoeld losraken.
• De hoogte van het zitje is minimaal 18cm boven de grond. Dit voorkomt dat een kind met de voeten onder de constructie van de loopstoel kan komen.
• Aan het loopstoeltje mogen geen scherpe randen zitten en geen kleine onderdelen.
• Het loopstoeltje moet stevig en duurzaam zijn.