Zelf leren fietsen

Waar moet je op letten als je kind zelf gaat leren fietsen?

Kinderen fietsen vaak eerst op een driewieler of loopfiets, daarna op een '12 inch' speelfiets. Eerst met en later zonder zijwieltjes. Als je kind wat groter is, past hij op een echte kinderfiets waarmee ze ook in het verkeer mogen. Kinderfietsen zijn er in verschillende maten: 16 inch voor 4-6 jarigen, 18 inch voor 7-8 jarigen, 20 inch voor 8-10 jarigen en 24 inch voor 10-11 jarigen. De meeste kinderen passen op een gewone fiets tegen de tijd dat ze naar de middelbare school gaan. Een hoofd is kwetsbaar. Het is dan ook verstandig, vooral in het begin, om je kind een fietshelm te laten dragen.

Tips bij het leren fietsen

• Wanneer kinderen leren fietsen, moeten zij leren om hun balans te houden. Dit is vaak lastig en duurt even. Met een loopfiets kan je kind al vroeg aan de slag om zijn balans te trainen. Vanaf 1 jaar kun je al oefenen met een loopfiets met drie of vier wieltjes. Vanaf 2 jaar kunnen ze beter balans houden en lukt het ze ook al snel op een loopfiets met twee wielen.
• Balans leren houden is een belangrijk onderdeel van de motorische ontwikkeling. Het is goed om hier op jonge leeftijd mee te oefenen (in de vorm van spelletjes).
• De loopfiets kan je binnen of buiten gebruiken. Zorg er buiten voor dat je kind alleen op de stoep de loopfiets gebruikt.
• Wanneer een kind op een loopfiets goed vaart kan maken, kan het zijn dat ze al jong leren fietsen op een gewone fiets. Soms is het dan niet eens nodig om zijwieltjes op de gewone fiets te monteren. Na enig oefenen kan je kind waarschijnlijk al snel zelfstandig fietsen.
• Zelfstandig leren fietsen hoort bij een gezonde motorische ontwikkeling. Neem je kind vanaf 5 à 6 jaar minder mee achterop of in de bakfiets, maar leer ze om zelfstandig te fietsen.

Tips in het verkeer

• Oefen eerst heel veel samen met je kind, liefst op rustige paden en wegen.
• Beoordeel zelf of je kind voldoende fietsvaardigheid heeft om naast je te fietsen in het verkeer.
• Voor kleine kinderen zorgt een oranje fietsvlag aan een lange stok ervoor dat je kind goed zichtbaar is.
• Leer je kind de verkeersregels, dat kan heel goed terwijl je zelf mee fietst.
• Oefen bekende routes (school, sport) eerst samen met je kind. Let daarbij op het verkeersinzicht, voordat je jouw kind zelfstandig laat deelnemen aan het verkeer.
• Zorg dat je kind goed zichtbaar is op de fiets, bijvoorbeeld door: gekleurde kleding (geen donkere winterjas) met eventueel reflecterende strips.
• Zorg dat jouw kind bagage veilig mee kan nemen met een rugtas, fietstassen of een tas die goed achterop de fiets vastzit. Voor hockeysticks en tennisrackets zijn er speciale klemmen te koop.
• Laat de fietsenmaker de fiets eens per jaar een controle- en smeerbeurt geven.
• Laat je kind aan de binnenkant fietsen, als je naast elkaar kunt fietsen.
• Kan dat niet, fiets dan zelf achter je kind om te kijken hoe ze fietsen en corrigeer waar nodig.

Kooptips voor de fiets

• Koop een fiets niet te veel op de groei. Bij een goede maat fiets kunnen beide voeten tegelijk de grond raken als je kind op het zadel zit.
• Zorg dat je kind bij het rijden niet met de knieën tegen het stuur komt.
• Koop een fiets met terugtraprem. Die is het makkelijkst te bedienen.
• Veel fietsen hebben (ook) een of twee handremmen, deze zijn vaak veel te sterk afgesteld, stel dit samen met een fietsenmaker en je kind goed in.
• Laat je kind altijd de fiets en het remmen eerst uitproberen voordat je de fiets koopt.
• Koop voor jonge kinderen een fiets zonder versnellingen. Het gebruik van versnellingen is moeilijk en het kind heeft de aandacht nodig voor het verkeer.
• Koop een fiets met een lage instap (ook voor jongens). Dat stapt makkelijker op en bij een valpartij kan je kind makkelijker opstaan. Als (oudere) jongens goed kunnen fietsen, kunnen ze op een fiets met dwarsstang fietsen.
• Koop een fiets waarvan bewegende delen goed zijn afgeschermd. Dus een stevige kettingkast en jasbeschermers.
• Let op goede verlichting, reflectoren en een wit reflecterend achterspatbord. Dan is je kind nog beter zichtbaar.

Een helm helpt bij het voorkomen van hersenletsel door de kracht van de klap bij bijvoorbeeld een valpartij deels op te vangen. De helm zit als een extra laag om het hoofd heen en vertraagt daarmee de impact.
Een goede helm voldoet aan de Europese Norm voor fiets en skate-helmen. Deze helmen zijn ook te gebruiken voor skaten en skeeleren. De pasvorm van een helm is heel belangrijk, een goede helm kan met behulp van een verstelbare band aan de binnenkant helemaal op maat gemaakt worden..

Kooptips

• Kies een helm die voldoet aan de Europese EN1078 norm.
• Koop een helm die niet alleen de bovenkant van het hoofd, maar ook de slaap en voor- en achterkant van het hoofd beschermt. Een skate-helm biedt op meer plekken bescherming dan een fietshelm.
• Meet de omtrek van het hoofd boven de wenkbrauwen. De omtrek van het hoofd moet overeenkomen met de maat van de helm.
• Koop een helm niet op de groei, een niet goed passende helm verliest een groot deel van zijn werking.
• Neem de tijd om goed te passen, pas meerdere helmen.
• Een goed passende helm zit als een tweede huid op je hoofd. Wanneer je kind het hoofd schudt, blijft de helm op zijn plaats zitten
• Let erop dat de bandjes, als ze zijn vastgezet, stevig zitten, maar niet knellen.
• Een helm mag het gehoor en/of het zicht niet belemmeren.
• Bedenk dat de prijs niets zegt over de veiligheid omdat alle helmen aan dezelfde veiligheidscriteria moeten voldoen.

Gebruiktips

• Zet de helm recht op het hoofd van je kind; de voorkant iets boven de wenkbrauwen, laat de helm niet naar achteren zakken.
• Het voorste bandje moet zo verticaal mogelijk lopen. De bandjes moeten pas onder het oor bij elkaar komen.
• Zet de helm altijd vast. De sluiting moet onder de kin zitten, met maar een klein beetje speling.
• Probeer de helm te bewegen op het hoofd en kijk of er niet te veel speling is.
• Zorg ervoor dat je kind goed zicht heeft.
• Vervang een helm na vijf jaar of direct nadat je kind er een flinke smak mee heeft gemaakt.
• Laat je kind tijdens het spelen de helm afzetten.

Een aanhangfiets hangt als een soort tandem achter uw normale fiets. Een veilige oplossing voor het geval uw kind al wel de motoriek heeft om mee te trappen, maar nog niet aan (langere stukken) zelfstandig fietsen toe is. Er zijn twee soorten aanhangfietsen: een halve fiets met in plaats van een voorwiel een stang naar de trekfiets of een systeem waaraan een gewone kinderfiets bevestigd kan worden, het voorwiel wordt daarbij opgetild. Afhankelijk van het model is een aanhangfiets geschikt voor kinderen vanaf 4 à 5 jaar tot ongeveer 8 jaar.

Kooptips

• Zorg ervoor dat je eigen fiets, waarmee je de aanhangfiets trekt, veilig is.
• Zorg voor een goede verbinding tussen de fiets en de aanhangfiets, let daarbij op trillingen en stevigheid.
• Zorg ervoor dat je kind in hetzelfde tempo als u kan meetrappen, door bijvoorbeeld versnellingen. Als het kind heel snel mee trapt, gaat de fiets teveel schudden en trillen.
• Zorg dat het kind goed past op de aanhangfiets (zadelhoogte, stuur en trappers).
• Zorg dat de aanhangfiets goed zichtbaar is; dat kan door een felle kleur, goede verlichting, reflectoren en een vlaggetje.

Gebruiktips

• Raak vertrouwd met eigenschappen van de fiets met aanhangfiets, maak een proefrit op een rustige plek.
• Remmen: de fiets kan extra neiging hebben bij remmen te gaan slippen.
• Sturen: door de extra lengte is het nodig om ruimere bochten te nemen.
• Extra gewicht: de fiets reageert langzamer bij remmen en optrekken.
• Lengte: een fiets met aanhangfiets is lang, let op bij vluchtheuvels en oversteken.
• Maak goede afspraken met je kind zodat hij niet spontaan afstapt (bijvoorbeeld om iets te pakken bij een stoplicht).
• Communiceer tijdens het fietsen goed met je kind, over wegrijden, remmen, bochten en hobbels. Als je kind het stuur loslaat of rustig om zich heen kijkt voorkomt dat onverwachte bewegingen.
• Zet eventueel een spiegeltje op uw stuur om je kind te kunnen zien.